Dag allemaal,
|
Uitzicht in Sarajevo |
Hier weer een berichtje uit het verre Zuid-Oosten! Kort na mijn laatste blog begon de Balkanexcursie. Onder leiding van een commissie van 6 studenten Midden- en Oost-Europese Geschiedenis (waar ik er één van was) zouden we al reizend Pristhina, Gracanica, Mitrovica, Sarajevo, Srebrenica en Belgrado aan doen. Als commissie hadden we ontmoetingen geregeld met verschillende ambassadeurs, konden we de Koninginnedag-receptie op de Nederlandse ambassade bijwonen en zouden we een interessante middag beleven met een Dutchbat veteraan in Srebrenica. Na enkele dagen in Belgrado begon de reis met een 5 uur durende busreis naar Pristhina, alwaar we vrij veel vrije tijd hadden, gezien we de volgende dag pas naar Noord-Kosovo zouden vertrekken in EU-bussen, geregeld door ons contactpersoon Pieter Feith. In plaats van de toerist uit te hangen in een stad die voor mij toch al bekend was, heb ik een vriendin gebeld die daar woont en zijn we fijn in het zonnetje gaan genieten van een welverdiend koud biertje, waarna we 's avonds met de hele groep uit eten zouden gaan in het restaurant van haar vader.
|
'Witte weiden' rondom Sarajevo |
De volgende dag vertrokken we, zoals gezegd, in EU-bussen naar Mitrovica, een verdeelde stad in het noorden van Kosovo, waar we een meeting zouden hebben met het ICO (International Civilian Office). Na een interessant gesprek konden we zelfs nog een kijkje kunnen nemen bij de beruchte brug in Mitrovica (de plek waar altijd rellen zijn zodra er sprake is van enige spanning tussen Servië en Kosovo). Ook nu hadden de Serviërs in het noorden een roadblock opgeworpen. We konden de spanning duidelijk voelen in de buurt van de brug. Na het bezoek aan Mitrovica besloten we op de terugweg de meest omstreden plekken in Kosovo te bezoeken. Gracanica, dat het bekendste Servische Orthodoxe klooster huisvest, en Gazimestan, de plek waar de geschiedenis van Servië begon op 28 juni 1389, de plek waar prins Lazar met zijn Servische legers tegenover de Ottomaanse sultan stond, de plek waar deze prins het hemelse rijk won, maar zijn aardse rijk verloor voor de 500 jaar die daar op volgden. De dag voor de slag werd de Servische prins bezocht door de aartsengel. Deze gaf hem de keuze; een eeuwig Servisch 'hemels' rijk, maar dan zouden ze de slag tegen de Ottomanen verliezen, of een vergankelijk 'aards' rijk, waarbij ze de slag zouden winnen. Prins Lazar koos voor het eerste, verloor de slag en stierf maar wist ook nog de Ottomaanse sultan te doden. Tot op de dag van vandaag speelt deze mythe rond het Merelveld (de naam zegt het al, toen we er waren klonk het geluid van honderden merels uit de omliggende vlakten) een belangrijke rol in de Servische geschiedenis. Voor historici is dit natuurlijk dè plek waar je moet zijn geweest als je in Kosovo komt (ik schaam me dan ook dood dat ik niet eerder ben geweest). Hierna hebben we het bekende Servisch Orthodoxe klooster in het stoffige dorpje Gracanica aangedaan. Erg indrukwekkend om hier te zijn, ondanks dat het voor mij alweer de tweede keer was. Het weer was gelukkig ook zo mooi, dat we een beetje konden genieten en uitrusten langs een mooi beekje midden in dit dorpje. Na een stop van twee uur was het wel weer mooi geweest en gingen we terug naar Pristhina, waar 's avonds een etentje met de directeur van ICO, de Duitse ambassadeur uit Servië en de Nederlandse ambassadeur uit Kosovo op het programma stond. Vooral met de eerste persoon hebben we interessante gesprekken gehad die avond. Na ons etentje op kosten van Pieter Feith zijn we 's avonds maar weer de stad ingegaan om onze laatste avond in Pristhina te vieren. Een groot feest!
|
De Turkse 'bazaar' in Pristhina |
Na twee dagen Kosovo werd het alweer tijd om onze biezen te pakken en de negen uur durende busreis naar Sarajevo te beginnen. Na zo'n 4 uur te hebben gereden ontstond er wat gediscussieer onder de buschauffeurs. Er bleek een probleem te zijn met de vering van de bus en ook de voorste banden zouden leeglopen. We moesten allemaal achterin de bus gaan zitten zodat we de 10 km naar het dichstbijzijnde dorp konden halen, wat een avontuur! Al hier gekomen plaatsten we ons in het lokale café, terwijl de dorpswinkel speciaal voor ons werd geopend (het was ondertussen al zo'n 9 uur 's avonds). De bus werd op een aantal houtblokken gereden en als snel stroomden er vanuit alle richtingen Bosnische Serviërs naar de bus om te helpen. Na zo'n uur hadden ze de meeste problemen 'verholpen' en konden we onze reis naar Sarajevo vervolgen, waar we uiteindelijk 's avonds laat zouden aankomen.
|
Het 'Basarska-plein' in Sarajevo,
mijn favoriete koffieplek =) |
Al gelijk de volgende dag stond er een busreis naar Srebrenica op het programma, waar we een rondleiding zouden krijgen van een overlevende van de Srebrenica-genocide en 's middags zouden gaan praten met een Dutchbat veteraan die nog altijd in Srebrenica woont. Na een uur in de bus te hebben gezeten werden we ingehaald door een auto die luid toeterend en zwaaiend voor ons bleef reden. Toen de bus aan de kant van de weg was gezet bleek waarom de man zo had gezwaaid. De achterkant van de bus, waar de motor zit, stond in de brand. Grote vlammen lekten uit de zijkant van de bus. Gezien ik voorin de bus naast de chauffeur zat kreeg ik al snel een fles water in mijn handen gedrukt en rende ik naar de achterkant van de bus, waar we als snel met een aantal jongens aan het blussen waren. Gelukkig was het vuur zo gedoofd. Er werd een nieuwe bus geregeld en na deze onverwachte pauze gingen we weer op weg naar Srebrenica. Na de rondleiding en een gruwelijke film in het Potocari Memorial Center hadden we een ontmoeting met een Dutchbat-veteraan. Een eigenaardige, interessante jongen, die veel te vertellen had over zijn tijd in Srebrenica, in die verschrikkelijke dagen in juli 1995. 'S avonds gingen we weer op onze weg terug naar Sarajevo, waar we weer een hele avond konden genieten. Ik moet wel zeggen dat de sfeer een beetje minder was, na deze bedrukkende dag met verschrikkelijke verhalen. We wisten natuurlijk wel het een en het ander van de Srebrenica-genocide, maar uit de monden van getuigen is het toch altijd een stuk indrukwekkender en gruwelijker. Helemaal gezien deze jongen (de overlevende) zijn gehele familie had verloren en hij te voet naar een stad (zo'n 100 km van Srebrenica) is gelopen met een groep in de dagen/weken na de val van Srebrenica.
|
Een van de vele gezichten
van Oost-Bosnië (Srebrenica) |
|
Monument bij Gazimestan,
"Het Merelveld" |
Na een avondje stappen om al de gruwelen te vergeten begon de volgende dag voor mij heerlijk. Na veel te weinig slaap ben ik om half 8 opgestaan om het echte Bosnische leven te proeven. Al snel kwam ik op een klein terrasje op het Turkse plein (Basarska) in Sarajevo terecht, waar ik een heerlijke traditionele Turkse koffie bestelde. Al genietend raakte ik aan de praat met wat locals en kon ik (mede dankzij mijn handen-en-voeten-Servisch/Bosnisch/Kroatisch) uitleggen waarom ik zo verliefd was op deze stad. Natuurlijk vonden ze dit erg mooi om te horen. Al snel werd ik uitgenodigd door een wat oudere man om een stukje te lopen door het Turkse gedeelte van Sarajevo. Hij liet me zijn huis en (moes)tuin zien en vertelde hoe de oorlog (het beleg van Sarajevo) voor hem was geweest. Spijtig genoeg moest ik om 10 uur weer terug bij het hostel zijn, waar onze tour door de stad zou beginnen. De tour zelf was erg interessant, vooral omdat onze gids de oorlog bewust had meegemaakt. Helaas waren de plekken die hij liet zien niet erg nieuw voor mij. 'S avonds was er weer veel vrije tijd, waardoor we in het 'beste' restaurant van Sarajevo terecht kwamen. En inderdaad, het eten was daar erg goed! Vooral de tijd in Sarajevo blijft voor mij bijzonder, gezien ik toch wel een beetje verliefd ben op deze stad met zijn half-om-half Habsburgs/Ottomaanse karakter.
|
Littekens van de oorlog in Sarajevo |
Ik zit eraan te denken om volgend weekend weer terug te gaan voor een lang weekend. Aan de tijd in Sarajevo kwam helaas alweer veel te snel een einde. Gelukkig heb ik wel wat interessante contacten overgehouden aan deze twee dagen, die ik dan ook zeker snel weer ga opzoeken!
Cao!
Wout